
UIT DE PRAKTIJK
Introductie
Het NCC heeft wel iets weg van het WK voetbal. Een groot evenement dat zich eens
in de zoveel jaar herhaalt, waarin grote namen hun werk op het hoogste niveau
presenteren voor een publiek dat zeer aandachtig toekijkt. Waar het WK 2010 nog
vers in het geheugen ligt, lijkt het NCC langzaam beetje bij beetje weg te ebben. Tijd
dus om mijn aandeel aan het NCC opnieuw uit het stof te halen.
Ik heb voor NKL als stageopdracht een wetenschappelijk literatuuronderzoek gedaan
over silicone hydrogel lenzen. Met de uitkomsten van mijn onderzoek is een
inschatting gemaakt, wat de verwachtingen zijn van een lenstype, een materiaal en
vloeistofgebruik. Tijdens het congres heb ik een overzicht gepresenteerd op het
gebied van de verwachtingen, voordelen, mogelijke risico’s, beperkingen en
voorkomende effecten.
Ik kom uit een cohort waarin de silicone hydrogel lens wereldwijd zijn intrede had
gedaan en werd geïntroduceerd als een alles-oplossende lens. Vijf jaar na dato kan
je je afvragen, is de silicone hydrogel lens anno 2010 nog steeds zo baanbrekend?
Uit recent onderzoek is namelijk gebleken dat silicone hydrogel lenzen niet in die
mate de markt veroverd hebben, als waar men destijds op gerekend had. Slechts
33% van de huidige Nederlandse contactlensmarkt bestaat uit silicone hydrogel
lenzen [1].
Elk voordeel kent zijn nadeel
Het dragen van contactlenzen is een aantrekkelijke manier om het gezichtsvermogen
te corrigeren. Wereldwijd wordt de contactlenspopulatie geschat op 125 miljoen [2].
Contactlenzen hebben in vergelijking met de bril als hulpmiddel een aantal
voordelen, waaronder een scherper perifeer gezichtsveld, ze zijn cosmetisch
aantrekkelijker, hebben minder beperkingen bij sportgebruik en zijn minder gevoelig
voor temperatuurwisselingen. Desondanks hebben contactlenzen ook een aantal
nadelen. Zo kunnen contactlenzen comfortklachten geven en leiden tot ernstige
infecties [3].
Verschillende onderzoeken hebben gekeken naar droge ogen klachten bij
contactlensdragers versus niet-contactlensdragers. Allen zijn het erover eens dat
contactlensdragers eerder kampen met droge ogen klachten [4-6]. De prevalentie
van droge ogen ligt rond de 24% tot 50% bij contactlensdragers versus 13% tot
20% bij niet-dragers. De helft van de klagende lensdragers kwalificeert deze
klachten zelfs als ernstig, tegen 5% van de niet-lensdragers [7]. Reden te meer om
kritisch te kijken hoe wij de hoeveelheid klagende lensdragers kunnen terugdringen.
Zeker als je bedenkt dat 45% van de drop-outs discomfort als voornaamste reden
opgeeft [8].
Comfort op ‘10’
Comfort blijkt het allesomvattende sleutelwoord voor veel contactlensdragers. Er is
veel onderzoek gedaan naar discomfort. Randgeometrie [9-10], dehydratie [11-12],
hoge modulus [13], matige lensbevochtiging, ongunstige omgevingsfactoren [14],
ongunstige vervangingsfrequentie, contactlensvloeistof-gerelateerde staining [15],
slechte lensbehandeling [16-17] en afwijkende osmolariteit van de traanflim [18] zijn
allemaal argumenten waardoor contactlensdragers een comfortdaling kunnen
ervaren. Toch is de wetenschap er niet in geslaagd om de vinger op de zere plek te
leggen.
Onderzoekers blijven bovendien het feit steunen dat het draagcomfort
van contactlenzen gedurende de dag significant afneemt [19-21].
Silicone hydrogel lenzen zorgen op dit punt wel voor comfortverbetering,
maar lijken daarmee nog niet de grote verlosser. Of toch wel?
Silicone hydrogels in de basis
Contactlensmaterialen zoals de Benz G gaven in het verleden al een
comfortverbetering. Met de komst van silicone hydrogel materialen lijken de klachten
steeds meer af te nemen [22]. Er zijn veel onderzoeken die ondersteunen dat
silicone hydrogel lenzen klinisch zorgen voor een afname in zowel limbale als
conjunctivale roodheid, afname van droge ogen klachten, vermindering van corneale
stress, vermindering van proliferatie van epitheelcellen en cornea oedeem [23-29].
De groep die het meeste baat heeft bij een omschakeling van conventioneel naar
silicone, blijkt de groep met de meeste klachten [30-31]. Onderzoek van Riley et al.
(2006), heeft uitgewezen dat de klagende groep, na het dragen van silicone
hydrogel lenzen, de comfortabele draagtijd significant vond toenemen. Opvallend is
dat ondanks deze positieve beweging, de totale draagtijd niet toeneemt.
Deze positieve ontwikkeling is ook terug te zien in het onderzoek van Dumbleton et
al. (2008), waarin de tweede generatie silicone lenzen beter scoort dan de eerste
generatie. Een hoger watergehalte, kwantitatief dikkere posteriore traanfilm en
kwalitatief hogere BUT bij de tweede generatie, kunnen mogelijk dit verschil
verklaren [32].
Tevens blijkt uit verschillende laboratoriumonderzoeken dat silicone hydrogel lenzen
minder gevoelig zijn voor proteïne-aanslag wat mogelijk de bevochtiging van de lens
ten goede komt [33-39]. Custom-made silicone lenzen zijn een toevoeging binnen de
huidige silicone markt, die voorheen in sommige gevallen zijn beperkingen had.
Kenmerk voor deze lenzen is dat ze een langere draagduur hebben. Ondanks hun
verlengde draagduur hoeft dit niet te leiden tot een excessief hoge proteïne-binding
[40].
Daar staat tegenover dat silicone hydrogel lenzen, vanwege hun hydrofobe karakter,
zeer veel lipiden aantrekken [41-44]. Lenzen met een plasma gemodificeerde
oppervlaktebehandeling zijn hier beter tegen bestand [42], al blijkt een afgestemde
vloeistofkeuze ook voor minder lipide-aanslag te zorgen [3].
De hydrofobiciteit van de lens is bepalend voor de contacthoek. De contacthoek kan
veranderen wanneer de lens een tijd op het oog wordt gedragen. Silicone hydrogel
lenzen blijken na een aantal uur dragen steeds hydrofieler te worden. Dit in
tegenstelling tot conventionele lenzen die in de tegengestelde richting reageren [40].
Eindsignaal
Silicone hydrogel lenzen hebben bewezen een aanvulling te zijn geweest op de
contactlensmarkt zoals deze bestond op het moment dat ze hun intrede deden. De
wetenschap is sinds geruime tijd bezig de werking van dit type lenzen te definiëren.
Als specialist is verdere verdieping noodzakelijk om behandeling en invloeden van
silicone lenzen beter te begrijpen en in de praktijk toe te passen. Nieuwe
ontwikkelingen zorgen ervoor dat silicone hydrogel lenzen breder inzetbaar zijn en
daardoor voor een grotere groep lensdragers toegankelijk, om uiteindelijk discomfort
te bestrijden en het percentage drop-outs terug te dringen. Ook met contactlenzen
geldt: de aanval is de beste verdediging. En dat is ook nog eens aantrekkelijker voor
het oog.
Literatuurlijst
1. Morgan PB, Efron N, Helland M, Itoi M, Jones D, Nichols JJ, van der Worp E,
Woods CA. Twenty first century trends in silicone hydrogel contact lens fitting:
An international perspective.; Cont Lens Anterior Eye. 2010 Jan 5.
2. Key JE. Development of contact lenses and their worldwide use. Eye Contact Lens. 2007 Nov;
33(6, suppl.):343-5.
3. Stapleton F, Stretton S, Papas E, Skotnitsky C, Sweeney DF., Silicone hydrogel contact lenses
and the ocular surface. Ocul Surf. 2006 Jan;4(1):24-43.
4. Guillon M, Allary JC, Guillon JP, Orsborn G., Clinical management of regular replacement: part
1: selection of replacement frequency.; ICLC 1992;19:104–20.
5. Gonzalez‐Meijome JM, ParaEita MA, Yebra‐Pimentel E, Almeida JB., Symptoms in a population
of contact lens and noncontact lens wearers under different environmental conditions.; Optom
Vis Sci. 2007 Apr;84(4):296‐302.
6. Guillon M., Maissa C., Dry eye symptomatology of soft contact lens wearers and nonwearers.;
Optom Vis Sci. 2005 Sep;82(9): 829‐34.
7. Fonn D., Targeting contact lens induced dryness and discomfort: what properties will make
lenses more comfortable.; Optom Vis Sci. 2007 Apr;84(4):279‐85.
8. Rumpakis J., New Data on Contact Lens Dropouts: An International Perspective. Contact Lens
Spectrum 2010;
9. Santodomingo-Rubido J, Wolffsohn JS, Gilmartin B. Conjunctival epithelial flaps with 18
months silicone hydrogel contact lens wear. Eye Contact Lens 2008;34:35–38.
10. Maldonado-Codina C, Efron N. Impact of manufacturing technology and material
composition on the clinical performance of hydrogel lenses. Optom Vis Sci 2004;81:442– 454.
11. Morgan PB, Efron N., In vivo dehydration of silicone hydrogel contact lenses. Eye Contact
Lens 2003;29:173–176.
12. Fonn D, Situ P, Simpson T., Hydrogel lens dehydration and subjective comfort and dryness
ratings in symptomatic and asymptomatic contact lens wearers. Optom Vis Sci 1999;76:700
–704.
13. Brennan NA, Coles ML, Ang JH., An evaluation of siliconehydrogel lenses worn on a daily
wear basis.; Clin Exp Optom.2006 Jan;89(1):18‐25.
14. Nichols JJ, Sinnott LT., Tear Eilm, contact lens, and patientrelated factors associated with
contact lens‐related dry eye.; Invest Ophthalmol Vis Sci. 2006 pr;47(4):1319‐28.
15. Young G, Riley CM, Chalmers RL., Hydrogel lens comfort in challenging environments and
the effect of refitting with silicone hydrogel lenses. Optom Vis Sci 2007;84:302–308.
16. Santodomingo-Rubido J, Barrado-Navascue´s E, Rubido-Crespo M-J., Compatibility of two
new silicone hydrogel contact lenses with three soft contact lens multipurpose solutions.
Ophthalmic Physiol Opt 2008;28:373– 381.
17. Dumbleton K, Woods C, Jones L, Richter D, Fonn D., Comfort and vision with silicone
hydrogel lenses: effect of compliance. Optom Vis Sci. 2010 Jun;87(6):421-5.
18. Dumbleton K, Woods C, Jones L, Fonn D, Sarwer DB., Patient and practitioner compliance
with silicone hydrogel and daily disposable lens replacement in the United States. Eye Contact
Lens. 2009 Jul;35(4):164-71.
19. Stahl U, Willcox MD, Naduvilath T., Influence of tear film and contact lens osmolarity on
ocular comfort in lens wear. Optom Vis Sci 2009;86: 857–867.
20. Dumbleton KA, Woods CA, Jones LW., Comfort and adaptation to silicone hydrogel lenses
for daily wear. Eye Contact Lens 2008;34:215– 223.
21. Cheung SW, Cho P, Chan B., A comparative study of biweekly disposable contact lenses:
Silicone hydrogel versus hydrogel. Clin Exp Optom 2007;90:124 –131.
22. Lemp MA, Caffery B, Lebow K, Lembach R, Park J, Foulks G, Hall B, Bowers R, McGarvey S,
Young G., Omafilcon A (Proclear) soft contact lenses in a dry eye population. CLAO J. 1999 Jan;
25(1):40-7.
23. Dumbleton K, Keir N, Moezzi A., Objective and subjective responses in patients refitted to
daily-wear silicone hydrogel contact lenses. Optom Vis Sci 2006;83:758 –768.
24. Dillehay SM., Does the level of available oxygen impact comfort in contact lens wear?: A
review of the literature.; Eye Contact Lens. 2007 May;33(3):148‐55.
25. Dillehay SM, Miller MB., Performance of LotraEilcon B silicone hydrogel contact lenses in
experienced low‐Dk/t daily lens wearers.; Eye Contact Lens. 2007 Nov;33(6 Pt 1):272‐7.
26. Dumbleton KA, Woods CA, Jones LW, Fonn D., Comfort and adaptation to silicone hydrogel
lenses for daily wear.; Eye Contact Lens. 2008 Jul;34(4):215‐23.
27. Schafer J, Barr J, Mack C. A characterization of dryness symptoms with silicone hydrogel
contact lenses. Optom Vis Sci 2003;80 (12S):
187.
28. Brennan N, Coles M, Comstock T., A 1-year prospective clinical trial of balafilcon A
(PureVision) silicone-hydrogel contact lenses used on a 30-day continuous wear schedule.
Ophthalmology 2002;109: 1172–1177.
29. Schafer J, Barr J, Mack C. A characterization of dryness symptoms with silicone hydrogel
contact lenses. Optom Vis Sci 2003;80 (12S): 187.
30. Carney FP, Nash WL, Sentell KB., The adsorption of major tear Eilm lipids in vitro to various
silicone hydrogels over time.; Invest Ophthalmol Vis Sci. 2008 Jan;49(1):120‐4.
31. Lorentz H, Rogers R, Jones L., The impact of lipid on contact angle wettability.; Optom Vis
Sci. 2007 Oct;84(10):946‐53.
32. Fonn D., Targeting contact lens induced dryness and discomfort: what properties will make
lenses more comfortable.; Optom Vis Sci. 2007 Apr;84(4):279‐85.
33. Riley C, Young G, Chalmers R., Prevalence of ocular surface symptoms, signs, and
uncomfortable hours of wear in contact lens wearers: the effect of reEitting with daily‐wear
silicone hydrogel lenses (senoEilcon a).; Eye Contact Lens. 2006 Dec; 32(6):281‐6.
34. Guillon M, Maissa C., Use of silicone hydrogel material for daily wear.; Cont Lens Anterior
Eye. 2007 Mar;30(1):5‐10; quiz 71. Epub 2006 Nov 13.
35. Chalmers R, Long B, Dillehay S, Begley C., Improving contactlens related dryness symptoms
with silicone hydrogel lenses.; Optom Vis Sci. 2008 Aug;85(8):778‐84.
36. Subbaraman LN, Glasier MA, Senchyna M, Sheardown H, Jones L., Kinetics of in vitro
lysozyme deposition on silicone hydrogel, PMMA, and FDA groups I, II, and IV contact lens
materials.; Curr Eye Res. 2006 Oct;31(10):787‐96.
37. Subbaraman LN, Woods J, Teichroeb JH, Jones L., Protein deposition on a lathe‐cut silicone
hydrogel contact lens material.; Optom Vis Sci. 2009 Mar;86(3):244‐50.
38. Subbaraman LN,Bayer S, Glasier M, Lorentz H, Senchyna M, Jones L: Rewetting Drops
Containing Surface Active Agents Improve the Clinical Performance of Silicone Hydrogel Contact
Lenses. Optom Vis Sci 2006;83:143–151
39. Suwala M, Glasier MA, Subbaraman LN, Jones L., Quantity and conformation of lysozyme
deposited on conventional and silicone hydrogel contact lens materials using an in vitro model.;
Eye Contact Lens. 2007 May;33(3):138‐43.
40. Okada E, Matsuda T, Yokoyama T, Okuda K., Lysozyme penetration in group IV soft contact
lenses.; Eye Contact Lens.2006 Jul;32(4):174‐7.
41. Boone A, Heynen M, Joyce E, Varikooty J, Jones L.: Ex vivo protein deposition on bi‐weekly
silicone hydrogel contact lenses.; Optom Vis Sci. 2009 Nov;86(11):1241‐9.
42. Santos L, Rodrigues D, Lira M, Oliveira ME, Oliveira R, Vilar EY, Azeredo J., Influence of
surface treatment on hydrophobicity, protein adsorption and microbial colonisation of silicone
hydrogel contact lenses.; Cont Lens Anterior Eye. 2007 Jul; 30(3):183‐8. Epub 2007 Feb 8.
43. Ghormley N, Jones L., Managing lipid deposition on silicone hydrogel lenses. Contact Lens
Spectrum 2006;21:21.
44. Jones L, Senchyna M, Glasier MA, Schickler J, Forbes I, Louie D, May C., Lysozyme and lipid
deposition on silicone hydrogel contact lens materials.; Eye Contact Lens 2003;29:S75–9.
45. Bontempo AR, Rapp J., Protein and lipid deposition onto hydrophilic contact lenses in vivo.;
CLAO J. 2001 Apr;27(2):75‐80.
46. Zhao Z, Carnt NA, Aliwarga Y, Wei X, Naduvilath T, Garrett Q, Korth J, Willcox MD., Care
regimen and lens material influence on silicone hydrogel contact lens deposition.; Optom Vis
Sci. 2009 Mar;86(3):251‐9.
47. Lorentz H, Rogers R, Jones L., The impact of lipid on contact angle wettability.; Optom Vis
Sci. 2007 Oct;84(10):946‐53.

Farhid Navabi haalde in 2009 zijn optometrie getuigschrift aan de Hogeschool Utrecht.
Tijdens zijn studie heeft hij een profileringsstage gelopen bij NKL, waarin hij wetenschappelijk literatuuronderzoek heeft gedaan naar contactlenzen. Na het behalen van zijn diploma is hij enkele maanden bij NKL aangebleven om zijn werk te vervolgen. Tijdens het NCC 2010 was hij een van de sprekers, waarin hij enkele praktijktips aan het publiek meegaf.
Aankomend studiejaar zal hij zijn wetenschappelijke ambitie voortzetten op de VU amsterdam, waar hij zal starten aan de master Health Sciences.
.
|
Silicone hydrogel contactlenzen - Een inkoppertje ? –
|